Ławki nietypowe

przez Zofia Przetakiewicz

Jaka powinna być ławka? Wygodna, stabilna, estetyczna, odporna na pogodę i chuliganów. Tylko tyle? To małe wymagania. W XXI wieku ławka może być ładowarką, Hot Spotem, pomnikiem, miejscem pracy, a nawet nośnikiem informacji.


Ławki technologiczne

Ładna pogoda, a projekt zmusza do siedzenia w domu przy komputerze? Wydaje się, że trudno byłoby wyjść z pracą w teren bez potężnego powerbanka. A jednak można! Krakowski startup SEEDiA,  z myślą o takich właśnie sytuacjach, stworzył ławkę z Wi-Fi i ładowarką , zasilaną energią słoneczną. Ponadto ławka posiada funkcję, która może powiadamiać o aktualnej jakości powietrza. Takie nowoczesne ławki stoją już w Tarnobrzegu i Warszawie, a do montażu przymierzają się kolejne miasta.

Z kolei absolwenci Politechniki Śląskiej, Tomasz Ciszek, Maciej Cebula i Nikola Hehnel, zaprojektowali ławki, dzięki którym ładowanie może zachodzić indukcyjnie, poprzez położenie smartfona na ławce, bez konieczności używania kabla. Ten model również może być zasilany energią słoneczną i stanowić Hot Spot.

Ławeczki pomnikowe

W Dąbrowie Górniczej posłuchamy Hendrixa, w Krynicy podpatrzymy pracę Nikifora, w Opolu zaplączemy się w dzikie wino z Grechutą, a w Kórniku obok Szymborskiej pogłaszczemy „Kota w pustym mieszkaniu”. Na Krakowskim Przedmieściu nie usiądziemy koło Chopina, ale po wciśnięciu przycisku zapoznamy się z jego utworem.

Ławeczka Marka Grechuty w Opolu

Ławeczka Marka Grechuty w Opolu

Moda ławki z siedzącymi na nich rzeźbami przywędrowała z Nowego Jorku, gdzie pierwsze tego typu pomniki stawiane były w latach 80. XX wieku. Zdjęte z piedestałów postaci stają się bardziej ludzkie i bliskie nam, jednak istnieje ryzyko, że zostaną znieważone przez osoby wykorzystujące ich dostępność do robienia niestosownych żartów. Niestety zdarza się, że fotografujący się przy tego typu rzeźbach turyści dłubią im w nosie lub stają w dwuznacznych pozach. Tadeusz Różewicz jeszcze za życia stanowczo krytykował pomysł postawienia we Wrocławiu ławeczki z jego postacią. Wydał nawet „Przepisy dotyczące molestowania ławeczek”, w których zakazuje zasiadania na ławce m.in. wymiotującym pijakom i nie życzy sobie „szczających psów”, natomiast serdecznie zaprasza piękne koszykarki, siatkarki i tenisistki.

Ławki obywatelskie

Ile razy zdarzyło się Wam przestawiać ławki, gdy chcieliście spędzić czas w parku w większym gronie znajomych? Ile razy przeszkadzało Wam to, że musieliście się przechylać by powiedzieć coś do osoby na drugim końcu ławki? Odpowiedzią na tego typu problemy są ławki obywatelskie, rozmieszczone na planie okręgu. Umożliwiają one prowadzenie dyskusji twarzą w twarz, obmyślanie projektów czy granie w planszówki. Tego typu meble, w ramach budżetu partycypacyjnego, stanęły w Parku Kazimierzowskim w Warszawie.

Ławki obywatelskie stanęły w parku Kazimierzowskim w Warszawie w ramach budżetu partycypacyjnego, źródło: https://www.facebook.com/lawkiobywatelskie

Ławki z przesłaniem

Ławka bywa również nośnikiem informacji używanym w kampaniach społecznych. W Warszawie i Wrocławiu stanęły „Zaczytane ławki”. Każda z nich nawiązuje do konkretnej książki lub pisarza. Ławki są częścią kampanii fundacji Zaczytani.pl, która poza promocją czytelnictwa, społecznie zbiera książki i przekazuje je do szpitali.

Inne przesłanie niosły ławki wykorzystywane w kampanii Ministerstwa Zdrowia „Zgoda na życie”, które montowane były w kolejnych miastach Polski. Korzystający z ławki odsłuchiwali nagrania, na których osoby po przeszczepach dziękowały swoim dawcom.

Co roku w Polsce wykonuje się około 1500 przeszczepów.Jak uczcić nieżyjących dawców?Zobaczcie nasz film o niezwykłej ławce kampanii #zgodanażycie, która przez kilkanaście tygodni jeździła po Polsce, opowiadając historie osób, którym przeszczepy uratowały życie.

Opublikowany przez Fabryka Komunikacji Społecznej na 22 grudnia 2016

Leżaki

Wraz ze wzrastającą popularnością spędzania czasu w parkach i nad brzegami zbiorników wodnych rodzi się moda na miejskie leżaki. Stanęły one m.in. w Warszawie i Katowicach. We Wrocławiu stanęło uiliuili, czyli mebel łączący elementy ławki i leżaka. Dużo kreatywnych pomysłów związanych z ławkami i leżakami zostało zawartych w projekcie zagospodarowania wschodniego nabrzeża jeziora Paprocany zrealizowanym w Tychach. Projekt został finalistą konkursu „Życie w architekturze” oraz otrzymał Nagrodę Marszałka jako „Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Śląskiego 2015”. Nad otworem nad wodą rozpięta jest siatka, na której można się położyć,  natomiast wzdłuż deptaka ulokowane są ławki w formie schodków, z których można podziwiać np. osoby uprawiające sporty wodne. W ramach Gdynia Design Days zaprezentowano natomiast inną formę plażowego, jakże potrzebnego, siedziska – ławki do moczenia stóp w Bałtyku.

Uiliuili, Uniwersytet Wrocławski

Przysiadaki

Przysiadaki nazywane są substytutami ławek, chociaż zastępują raczej murki czy ściany. Przypominają wysokie stołki z przechylonym siedziskiem. Służą do  oczekiwania na znajomych lub autobus czy odpoczynku podczas długich spacerów. Spełniają szczególną funkcję w kontekście polityki senioralnej – pozwalają starszym osobom na krótki odpoczynek podczas dłuższych pieszych podróży do sklepu, banku czy na pocztę. Inną ich zaletą jest to, że zajmują mniejszą powierzchnię niż tradycyjne ławki, więc nie stanowią bariery przestrzennej na wąskich chodnikach. Przysiadaki robią się coraz popularniejsze w polskich miastach, ostatnio zamontowała je przy chodnikach Gdynia. Obecne znajdują się również w innych miastach – na przystankach lub w komunikacji miejskiej.

Przysiadaki montowane w Gdyni. Źródło: Facebook miasta Gdynia – https://www.facebook.com/Gdynia/?fref=ts

Miejskie huśtawki

A gdyby tak oprócz siedzenia jeszcze się pobujać? Huśtawki, w tym te przystosowane do wagi osoby dorosłej, mnożą się w przestrzeni publicznej. Trend ten nosi nazwę Urban Swing Movement. W Trójmieście już od 2012 r. aktywistka Agnieszka Jurecka własnoręcznie wykonuje i wiesza huśtawki. Do Polski zawędrowały także czerwone huśtawki w ramach amerykańskiego projektu The Red Swing Project. Zakładał on własnoręczne wykonywanie huśtawek przez miejskich „partyzantów”. Miejscy urzędnicy również dostrzegają popularność tego typu mebli miejskich – w Warszawie, w ramach projektu Dzielnica Wisła, huśtawki stanęły w okolicy bulwarów, a w kilku parkach planuje się montaż specjalnych huśtawek dla dorosłych. Za granicą powstaje wiele huśtawek interaktywnych, np. wygrywających melodie podczas bujania lub ze światełkami zmieniającymi kolor w zależności od liczby huśtających się osób.

Mieszkańcom miast brakuje ławek. Widać to ewidentnie w projektach budżetów partycypacyjnych. Przed zgłoszeniem projektu warto przemyśleć sprawę – może usadowić na ławce jakąś rzeźbę, może zrobić z niej leżak, może huśtawkę, może wystarczy przysiadak, a może w trakcie burzy mózgów (przeprowadzanej na ławce obywatelskiej 😉 ) wpadniemy na zupełnie nowy, kreatywny pomysł na ławkę?

 

Artykuły powiązane