Zielone Miasto to projekt w ramach polsko-niemieckiego roku jubileuszowego 2016 – ŚWIĘTUJEMY! zorganizowanego przez Goethe-Institut i Ambasadę Niemiec z okazji 25-lecia Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. W jego ramach, w drugi weekend czerwca odbyła się tematyczna Konferencja Warszawskich Rozmów Architektonicznych, a także wycieczka z cyklu „Rowerem przez parki i ogrody“ oraz założenie „Łąki miejskiej” przy Nowym Teatrze w Warszawie. Jednym słowem, działo się!
„ZIELONE MIASTO – MIASTO JAKO OGRÓD szansa terenów otwartych”
Tematyczna konferencja nt. miejskich terenów zieleni oraz ‚‚zielonych’’ strategii rozwoju miast odbyła się 10 czerwca 2016 w ramach Warszawskich Rozmów Architektonicznych przy wypełnionej po brzegi sali w pawilonie SARP. Jak na współpracę polsko-niemiecką przystało, nie zabrakło specjalistów z zakresu „zielonych” tematów z obu krajów.
aut. Paulina Lipka
Andrea Gerischer, manager projektu, relacjonowała z placu budowy Międzynarodowej Wystawy Ogrodowej IGA Berlin 2017, która ma na celu wzmocnienie dzielnicy Marzan-Hellersdorf i świętowanie kultury ogrodowej na międzynarodową skalę.
Projekt jest przygotowywany i rozwijany od 8 lat. W tym czasie trwają prace budowlane nad m.in. wieżą widokową, kolejką linową, halą roślin tropikalnych i amfiteatrem. Celem tej wystawy, podobnie jak organizowanych co kilka lat wystaw krajowych i landowych, jest rozwój zaniedbanych, często wyróżniających się dużymi problemami społecznymi, obszarów miasta. Wielomilionowe inwestycje ze środków państwowych, budżetu krajów federalnych, sponsorskiego wkładu partycypujących firm oraz ze sprzedaży biletów trwających pół roku wystaw są przeznaczone na poprawę otoczenia – od tworzenia terenów zielenych, przez „zieloną“ infrastrukturę do wznoszenia obiektów budowlanych służących lokalnej społeczności. Podobne inwestycje zmieniają w pozytywny sposób środowisko życia i mają konkretne przełożenie na pobudzenie gospodarcze danego obszaru.
Na teren IGA Berlin 2017 składa się istniejący już obszar Ogrodów Świata oraz tworzony park na wzgórzu Kienberg o łącznej powierzchnia 100 hektarów i budżecie ponad 89 milionów euro na „zielone” inwestycje. Autorem projektu są architekci krajobrazu geskes.hack Landschaftsarchitekten.
Wystawa będzie trwała od kwietnia do października 2017 roku, a po jej zakończeniu część parku ma zostać oddana do użytku mieszkańcom.
Klaus Hoppe, dyrektor Wydziału Planowania Krajobrazowego i Zieleni Miejskiej Miasta Hamburg przedstawił strategię wspierania inwestycji z „zielonymi dachami” Hamburga jako jeden z filarów zrównoważonego rozwoju miasta. W następnej dekadzie ma powstać w miejskim programie aż 100 hektarów „zielonych“ dachów. To odpowiedź miasta na zmiany klimatyczne ostatnich lat – „zielone” dachy mają prowadzić retencję wody opadowej, powoli uwalniając ją do atmosfery przez parowanie.
‚‚Zielone dachy’’ Hamburga jako przestrzeń dodana w mieście mają służyć również rekreacji mieszkańców, jak w przypadku dziedzińca przedszkola na dachu jednego z budynków
w Hafencity. Miasto wspiera budowę „zielonych dachów“ przez dofinansowanie inwestycji ze środków publicznych oraz dzięki wymogom i zapisom planistycznym prawa budowlanego (Hamburg jest równocześnie miastem i krajem federalnym z własnym prawem budowlanym) i wprowadzanym przepisom dot. ochrony środowiska i prawa gospodarki ściekowej. Równolegle prowadzona jest kampania podnosząca świadomość oraz projekty pilotażowe, które mają za zadanie prezentację najlepszych rozwiązań.
Dr Jan Kamiński, Przewodniczący Rady Kultury Przestrzeni przy Prezydencie Miasta Lublin, przedstawił systemowe podejście do rozwoju zielonego Lublina, które ma na celu ochronę niezwykłego dolinnego krajobrazu miasta i zachowanie „zielonych“ ekosystemów. Podobnie jak i w wielu innych miastach Polski tendencje zabudowy najcenniejszych pod względem ekologii oraz rekreacji, położonych w ścisłym centrum przestrzeni, są bardzo silne. Wartym uwagi przypadkiem jest centrum handlowe w bezpośrednim otoczeniu zabytkowego centrum Lublina, gdzie inwestor (oraz wydające pozwolenie na budowę miasto) zrealizował olbrzymią kubaturę w obszarze jednej z dolin, ukrywając ją przez zazielenienie dachów i fasad. Inwestycja okazała się trafionym obiektem pod względem wykorzystania rekreacyjnego – mieszkańcy przychodzą tu nie tyle na zakupy, co na spacery po „zielonych“ terenach na dachu obiektu.
Lorenz Dexler z biura TOPOTEK1 uchylił rąbka tajemnicy nt. metod projektowania przestrzeni publicznych w miastach, głównie pozbawionych zieleni. Potrzeba reakcji na zastaną sytuację w centrach naszych miast wywołuje często „miejskie“ traktowanie przestrzeni z użyciem elementów, form czy powierzchni utwardzonych. Poddano pod dyskusję rolę partycypacji w tym, silnie opartym na potrzebach społecznych danego miejsca, projektowaniu ze szczególną refleksją nad metodami, jakimi posługiwać się powinni architekci krajobrazu, tworzący w gęstej zabudowie miast Europy.
Dr Peter Apel z biura STADTKINDER zaczarował uczestników WRA opowieścią o projektowaniu dla dzieci i o tym jak niezwykle ważnym elementem, mającym na celu prawidłowy rozwój dzieci, jest myślenie o ruchu i kreatywnym spędzaniu przez dzieci wolnego czasu. Wygłosił memorandum dla zachowania nieokreślonych i niezabudowanych przestrzeni w mieście, gdzie dzieci mogą bawić się tym co nam daje przyroda: powalone pnie drzew, potężne kałuże, dzikie zakątki… Dzieci wychowywane w dzisiejszych czasach są pozbawione takich zabaw ze strachu przed nieprzewidywalnym, trudnym i niebezpiecznym… często ze względu na ubrudzenie ubrania! Gotowe zabawki na placu zabaw każde dziecko ma „przećwiczone“ w 20 minut, a co pozostaje później z dziecięcej kreatywności? „Grzeczna“ zabawa? Warto zadać sobie pytanie, czym dzieci bawią się na placach zabaw najdłużej – zwykłym piaskiem, czyli materiałem do zabawy, a nie gotową zabawką.
Na zaproszenie Ambasady Niemiec, po zakończeniu konferencji, dalsze rozmowy były prowadzone na bankiecie w nowo otwartej bibliotece Instytutu Goethe’go.
Kurator projektu: arch. kraj. Izabela Malachowska Coqui
Więcej informacji: na stronie www.wra.org.pl i na facebook’u Projekt Zielone Miasto
aut. Paulina Lipka
Rowerem przez parki i ogrody
11 czerwca odbyła się pierwsza wycieczka rowerowa z przewodnikiem z cyklu „Rowerem przez parki i ogrody“ po zielonym śródmieściu Warszawy, która poprowadziła przez wybrane założenia lewobrzeżnej Warszawy – parki, ogrody i osiedla. Wycieczka ruszyła spod Ambasady Niemiec, gdzie znajduje się tymczasowa, ogrodowa kompozycja Festiwalu Ogrodów, dalej przez zielony Jazdów, Park Marszałka Rydza-Śmigłego, aż na warszawskie Powiśle. zakończyła się pod zazielenionym budynkiem Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Michał Nitychoruk ciekawie opowiadał o historii mijanych miejsc i obiektów, ale także o współczesnych zagrożeniach, jakie się w związku z nimi pojawiają.
Inicjatywa będzie kontynuowana w każdą drugą sobotę miesiąca w godzinach 10:00 – 12:00 z własnym rowerem lub rowerem miejskim. 9.07 – „Zielone Śródmieście”, 13.08, 10.09 – „Zielona Praga“. Wstęp wolny. Obowiązkowa rejestracja: zielonemiasto@cmcberlin.de
Więcej informacji na: www.wra.org.pl, www.przewodnikwarszawa.pl oraz na facebook’u Projekt Zielone Miasto
aut. Iza Małachowska-Coqui
Festiwal Ogrodów – akcja sadzenia ogrodu przy Nowym Teatrze
11 czerwca o godzinie 14:00 w ramach Festiwalu Ogrodów został uroczyście otwarty drugi ogród, po ogrodzie przy Ambasadzie Niemiec, pod nazwą „Łąka Miejska“ przy Nowym Teatrze w Warszawie
(ul. Madalińskiego 10/16). Symboliczne sadzenie pierwszych roślin rozpoczął Fried Nielsen, Attaché Kultury Ambasady Niemiec, Andrea Gerischer, manager projektu IGA Berlin 2017, Klaus Hoppe, dyrektor Wydziału Planowania Krajobrazowego i Zieleni Miejskiej Miasta Hamburg – referenci WRA wraz z przedstawicielami instytucji kultury Mokotowa. Następnie do sadzenia zabrali się z zapałem pozostali przybyli na uroczystość goście.
Po oficjalnej części odbył się zielony happening przy letnim ogrodzie – plecenie pięknych wianków z polnych kwiatów pod okiem florystek z pracowni Barwy Natury. Wydarzenie zakończyła „Potańcówka Sąsiedzka” na placu przed teatrem przy znanej dancingowej muzyce granej przez All Stars Dansing Band. Plac był pełen tańczących i świętujących w pogodny wieczór mieszkańców.
