Charity shops od dawien dawna mają oddanych klientów w krajach anglosaskich. Teraz coraz więcej powstaje ich w Polsce. Gdzie można je znaleźć? Czy działają w podobny sposób jak te z Wielkiej Brytanii? Na jaki cel przeznaczane są zyski z polskich sklepów?


Początki sklepów dobroczynnych

Ze sklepów dobroczynnych, czyli charity shops, słyną zwłaszcza państwa anglojęzyczne. W Australii funkcjonują pod nazwą op shops, a w USA thrift shops. Ich początek wiąże się z Armią Zbawienia – wyznaniem protestanckim skoncentrowanym na pomocy osobom z sąsiedztwa. Już w XIX w. prowadziła ona sklepy z odzieżą używaną, skierowane do mniej zamożnych klientów. Następnie, w czasach pierwszej wojny światowej, Czerwony Krzyż otworzył osiągający ogromne zyski bazar na Shepherd Market w Londynie. Z biegiem czasu przybywało sklepów prowadzonych przez różne organizacje pozarządowe, sprzedających głównie używane ubrania, książki, naczynia i elementy wystroju wnętrz. Sprzedawcami z reguły są w nich wolontariusze.

Brytyjskie charity shops

Najbardziej znaną organizacją prowadzącą sklepy dobroczynne jest Oxfam, która zdobyte środki przeznacza na walkę z głodem na świecie, szerzenie dostępu do czystej wody oraz wyposażenie szkół. Inne znane organizacje zysk ze sprzedaży towaru przekazują na wspieranie sierot, leczenie raka i chorób serca, pomoc osobom starszym i bezrobotnym, walkę z okrucieństwem wobec zwierząt czy edukację na temat wpływu działalności ludzkiej na środowisko. W Londynie działa także sklep fundacji Medical Aid for Poland, której dochód przeznaczany jest na zakup sprzętu medycznego do polskich szpitali i przychodni.

Oprócz rzeczy używanych wiele charity shop’ów sprzedaje także nowe artykuły w ramach zasad fair trade. Przedsiębiorcy przekazują im dobrowolnie np. nadwyżki towaru i dzięki temu nie tylko nie muszą płacić za utylizację niesprzedanych egzemplarzy, ale także zapewniają sobie darmowy marketing. Charity shop’y w Zjednoczonym Królestwie są zwolnione z dużej części podatków, dzięki czemu większość dochodów przekazywana jest na cele charytatywne.

Polskie charity shops

W Polsce fundacje zwykle prowadzą raczej albo stoiska na targach i jarmarkach albo sklepy internetowe, chociaż, zwłaszcza w dużych miastach, przybywa też sklepów stacjonarnych. Jeśli chodzi o mniejsze miejscowości, wyróżnia się województwo łódzkie – sklepy charytatywne powstały tam w Skierniewicach, Zgierzu i Brzezinach. Wśród asortymentu polskich charity shops królują używane ubrania i książki. Prowadzący sklepy chętnie przyjmują dary. To, co się nie sprzeda, często oddają noclegowniom dla bezdomnych i schroniskom dla zwierząt. W sklepach pracują wolontariusze oraz osoby wykluczone, które dopiero wchodzą lub wracają na rynek pracy, np. byli bezdomni, jak miało to miejsce w Sklepowisku Emmaus we Wrocławiu. Pierwsze polskie sklepy charytatywne powstały w Warszawie w ramach działalności Fundacji im. Sue Ryder.

Sue Ryder – Lady Ryder of Warsaw

Sue Ryder była Angielką, która pokochała Polskę. Polaków poznała w czasie II wojny światowej, kiedy zapewniała opiekę cichociemnym. Po wojnie zaangażowała się w pomoc humanitarną dla Polski. W 1978 r. otrzymała tytuł szlachecki i zasiadła w Izbie Lordów, obierając na swój tytuł „Lady Ryder of Warsaw”. Jej organizacja zakłada Domy Sue Ryder – szpitale, hospicja i domy opieki na całym świecie, z czego w Polsce funkcjonuje ich ok. 30. W zeszłym roku otwarte zostało w Warszawie, w Rogatce Mokotowskiej przy pl. Unii Lubelskiej, Muzeum Sue Ryder. Sue Ryder i jej mąż, Leonard Cheshir, brytyjski bohater wojenny i działacz charytatywnym, przeszli na katolicyzm. Trwa proces beatyfikacyjny obojga małżonków.

Sklepy charytatywne są znakomitą instytucją – trudno jest wymienić jakąkolwiek wadę ich funkcjonowania, a  korzyści można mnożyć i mnożyć:

  • towar sprzedawany jest po niższych cenach, jest więc dostępny dla biedniejszych osób,
  • zysk ze sprzedaży przeznaczany jest na cele charytatywne, którym służy fundacja
  • pracują w nich wolontariusze (m.in. emeryci szukający zajęcia wypełniającego czas) oraz osoby wykluczone, wkraczające lub wracające na rynek pracy
  • korzystając z rzeczy używanych przyczyniamy się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska.

SKLEPY CHARYTATYWNE W POLSCE:

Lokalizacja Sklep i fundacja/organizacja: Cel
Białystok, ul. Artyleryjska 7 Stowarzyszenie My dla innych pomoc osobom z niepełnosprawnością
Brzeziny, ul. Staszica 10 Pomocna Rzecz – Łódzki Sejmik Osób Niepełnosprawnych rehabilitacja i aktywizacja społeczno-gospodarcza osób z niepełnosprawnościami
Bydgoszcz, ul. Drukarska 6 Stowarzyszenie im. Sue Ryder osoby przewlekle i nieuleczalnie chore oraz osoby starsze
Bydgoszcz, ul. Dworcowa 33 Stowarzyszenie im. Sue Ryder osoby przewlekle i nieuleczalnie chore oraz osoby starsze
Bydgoszcz, ul. Rupniewskiego 11 Stowarzyszenie im. Sue Ryder osoby przewlekle i nieuleczalnie chore oraz osoby starsze
Gdańsk, ul. Nałkowskiej 3 (CH Morena) Targ Możliwości – Fundacja Cudów Szafa ułatwianie dostępu do edukacji, wspieranie lokalnej społeczności
Gdynia, ul. Hryniewieckiego 10 Targ Możliwości – Fundacja Cudów Szafa ułatwianie dostępu do edukacji, wspieranie lokalnej społeczności
Kraków, ul. Białoruska (pl. Manhattan) Fundacja Largo osoby poważnie chore
Kraków, ul. Wysłouchów 48 Fundacja Largo osoby poważnie chore
Skierniewice, ul. Batorego 2 Pomocna Rzecz – Łódzki Sejmik Osób Niepełnosprawnych rehabilitacja i aktywizacja społeczno-gospodarcza osób z niepełnosprawnościami
Sopot, Al. Niepodległości 254A LukLuk – Spółdzielnia Socjalna Kooperacja opłacenie szkoleń zawodowych oraz zatrudnienie osób wykluczonych społecznie i długotrwale bezrobotnych
Warszawa, ul. Bagatela 15 (pl. Unii Lubelskiej) Fundacja im. Sue Ryder działalność Fundacji – m.in. pomoc osobom chorym, starszym, niepełnosprawnym
Warszawa, ul. Mickiewicza 18B (Żoliborz) Fundacja im. Sue Ryder działalność Fundacji – m.in. pomoc osobom chorym, starszym, niepełnosprawnym
Warszawa, Al. Zjednoczenia 1 (Bielany) Fundacja im. Sue Ryder działalność Fundacji – m.in. pomoc osobom chorym, starszym, niepełnosprawnym
Warszawa, Al. Solidarności 101 (Śródmieście) sklep i kawiarnia Amakuru – Pallotyńska Fundacja Misyjna Salvatti dzieci i rodziny m.in. z Afryki, Indii, Ameryki Południowej
Warszawa, ul. 11 listopada 10 (Praga) Niebo – Fundacja Pasja Życia im. s. Józefy Menendez osoby wykluczone społecznie, w tym wychodzące z uzależnień
Warszawa, ul. Bazyliańska 1 (Bródno) Sklepowisko Warszawskie – Siłą Rzeczy (dawniej Sklepowisko – Emmaus) osoby bezdomne i w trudnej sytuacji życiowej; współpraca z domami pomocy społecznej i stowarzyszeniami zajmującymi się osobami niepełnosprawnymi intelektualnie
Warszawa, ul. Konwiktorska 7 (Śródmieście) Polski Związek Niewidomych organizacja imprez kulturalnych dla osób z dysfunkcją wzroku
Warszawa, ul. Marszałkowska 7 Fundacja Forani osoby poszkodowane w wypadkach
Zabrze, ul. 3 Maja 34 Punkt Dobroczynny – Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta osoby bezdomne oraz ubogie, starsze, chore, niepełnosprawne i inne potrzebujące pomocy
Zgierz, ul. Długa 16 Pomocna Rzecz – Łódzki Sejmik Osób Niepełnosprawnych rehabilitacja i aktywizacja społeczno-gospodarcza osób z niepełnosprawnościami

Artykuły powiązane