Segregacja – wystarczy, aby odpady przestały być śmieciami, a stały się cennym paliwem recyklingu i źródłem surowców. Wiele udaje się w kraju nad Wisłą osiągnąć, a jednocześnie temat wciąż pozostaje aktualny i nigdy dość przypominania, jak i po co nadawać produktom nowe życie.
Daj śmieciom kosza
Wprowadzona w 2013 roku znowelizowana ustawa „śmieciowa” prawnie reguluje obowiązek selektywnej zbiórki u źródła. Zależnie od regionu, zbiera się poszczególne frakcje surowców lub ogranicza do trzech pojemników: odpadów mokrych, suchych i szkła. W drugim wypadku szczegółową pracę wydzielenia papieru, plastiku i metalu wykonują za nas w sortowni. Pod warunkiem, że przyłożymy się do zadania!
A co z resztą? Przecież są jeszcze żarówki (słusznie, nie należy ich mylić ze szkłem), odpady po remoncie (miks betonu, drewna i resztek farby) i zepsute żelazko w zestawie z kilkoma telefonami komórkowymi z poprzedniej dekady. Spokojnie! W każdej gminie co jakiś czas są organizowane mobilne zbiórki poszczególnych rodzajów odpadów, a jeśli nie masz cierpliwości, by zaczekać i do tego czasu przechować swoją „kolekcję do wyrzucenia” w piwnicy, możesz wziąć sprawy w swoje ręce. Wystarczy wybrać się do PSZOKa, czyli Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów, gdzie oddasz wszystko od ręki, mając pewność, że działasz na rzecz środowiska i przyczyniasz się do odzysku surowców. Idea PSZOKów przyszła do Polski oczywiście ze Szwecji, ojczyzny ekologii, a ich prekursorem była istniejąca od 2012 r. warszawska EkoStacja, zdublowana w podpoznańskim Swarzędzu.
Po co to wszystko?
Czy wiesz, że segregując odpady, możesz zmniejszyć ich wolumen nawet o 80%? Zaskakujące, prawda? Większość odpadów można poddać recyklingowi, a tym samym zmniejszyć ilość śmieci, które trafiają na wysypisko. Oczywiście ponowne pozyskanie surowca z produktów pomaga także oszczędzać zasoby naturalne. To jednak nie wszystko!
Recykling pozwala również na oszczędność energii i wody potrzebnych do wytworzenia nowych produktów oraz przyczynia się do redukcji emisji dwutlenku węgla do atmosfery. Przykładowo, przetworzenie zaledwie 1 kg tworzyw sztucznych redukuje emisję CO2 aż o 2 kg w porównaniu z użyciem surowca pierwotnego. Warto podkreślić, że 2 kg dwutlenku węgla to tyle, ile zostałoby wyemitowane przy produkcji prądu dla działającego przez 34 godziny elektrycznego odkurzacza!
Ekologiczne życie po życiu
Selektywna zbiórka i recykling stoją u podstaw reinkarnacji produktów. Możliwości ich przetwarzania i nadawania nowego życia są imponujące! Z butelek PET można wykonać folię lub polarową bluzę, a z obudowy lodówki – doniczkę, sproszkowane szkło samochodowe to materiał stosowany w płytkach ceramicznych, zapewniający ich wyjątkową twardość, a tworzywa sztuczne po zmieleniu służą np. do produkcji słupków drogowych, skrzynek narzędziowych i krzeseł. Posegregowane metale żelazne i nieżelazne trafiają do hut, gdzie możliwości ich wykorzystania są praktycznie nieograniczone.
Ekologiczni „false friends”
Myślisz, że o segregowaniu wiesz wszystko? Nie ma wątpliwości, że stare gazety to cenne źródło papieru, szklaną butelkę można przetwarzać nieskończoną liczbę razy, a puszka po Sprite to czyste aluminium. Jednocześnie jednak, jest kilka nieoczywistych przypadków, kiedy odpady należy bardziej precyzyjnie wydzielać ze strumienia śmieci zmieszanych lub wręcz odwrotnie – nie nadają się do segregacji. Bądź czujny, nie daj się zwieść!
Wiesz co jest największą tragedią tego świata? Ludzie, którzy nigdy nie odkryli, co naprawdę chcą robić i do czego mają zdolności. Synowie, którzy zostają kowalami, bo ich ojcowie byli kowalami. Ludzie, którzy mogliby fantastycznie grać na flecie, ale starzeją się i umierają, nie widząc żadnego instrumentu muzycznego, więc zostają oraczami. Ludzie obdarzeni talentem, którego nigdy nie poznają. A może nawet nie rodzą się w czasie, w którym mogliby go odkryć.
Te odpady to cenne surowce[1]:
– Kapsle – ze względu na rozmiar odruchowo wrzucamy je do pojemnika z odpadami zmieszanymi. Błąd! W luźnej formie nie nadają się do maszyny sortującej, ale wystarczy zgromadzić je w metalowej puszce, by stały się źródłem wysokogatunkowego surowca.
– Folia aluminiowa – oczywiście jest recyklowalna! Wystarczy tylko czyste kawałki folii zwinąć w zwartą kulkę, aby mogły być poddane przetworzeniu.
– Kartony po soku i mleku – mogą być mylące, ponieważ stanowią materiał kompozytowy, złożony z kartonu i folii aluminiowej. To nie szkodzi! W procesie recyklingu, surowce są oddzielane i nic się nie marnuje.
– Pudełka po pizzy – gdy resztki jedzenia są usunięte, a plama po serze nieduża, surowiec wciąż jest do odratowania.
Na te pułapki nie daj się zwieść[2]:
– Kuchenne papierowe ręczniki – są wykonane z papieru, ale nie wolno wrzucać ich do pojemnika z tym surowcem. Ich skład jest modyfikowany, aby nadawały się do wycierania wody, dlatego trudno poddać je recyklingowi i należy je wrzucać do kosza z odpadami zmieszanymi.
– Chusteczki higieniczne – siedząc chorym w pracy, zużyte chusteczki wrzucasz do kosza przy biurku? Błąd! Podobnie, jak ręczniki papierowe, chusteczki nie są recyklowalne.
– Jednorazowe kubki do kawy – niby papierowe. Niestety, są powlekane wewnątrz wodoodporną powłoką, co dyskwalifikuje je przed zmieszaniem z masą celulozową.
[1] http://www.sbs.com.au/topics/science/earth/article/2016/05/11/7-things-you-should-be-putting-recycling
[2] http://www.sbs.com.au/topics/science/earth/article/2016/05/02/7-things-you-need-stop-putting-recycling